Συχν, Βασανιστικό & Aντιμετωπίσιμο
ΓΕΝΙΚΑ
Τα όργανα του πεπτικού συστήματος καλύπτονται από μια εσωτερική στοιβάδα κυττάρων, που σα μανδύας καλύπτει τα όργανα αυτά με στόχο την προστασία τους. Το στομάχι είναι το κατεξοχήν όργανο διάσπασης των πρωτεϊνών, στο οποίο εκκρίνονται διάφορα οξέα ένα από τα οποία το γνωστό υδροχλωρικό οξύ και διάφορα πεπτικά ένζυμα για το σκοπό αυτό. Τα οξέα αυτά -κυρίως δε το υδροχλωρικό οξύ είναι τόσο ισχυρά- ώστε εάν δεν υπήρχε ο βλεννογόνος, στην ουσία το στομάχι (κάτι που μπορεί να συμβεί και σε άλλα όργανα πχ. πάγκρεας) θα οδηγείτο στην αυτοπεψία του
[ Αυτοπεψία :ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ :‹ αυτός + πεψία ‹ πέψη ‹ πέσσω = χωνεύω] (ιατρ.) στομαχική πάθηση κατά την οποία τα υγρά που εκκρίνει το στομάχι προκαλούν τη διάβρωση των τοιχωμάτων του).
Ο στόμαχος έχει το σχήμα του γράμματος J και έχει 2 στόμια το οισοφαγικό (γαστροοισοφαγική ή καρδιοοισοφαγική συμβολή) και το πυλωρικό (γαστροδωδεκαδακτυλική συμβολή ή πυλωρικός σφιγκτήρας), 2 χείλη που ονομάζονται έλασσον και μείζον τόξο και 2 επιφάνειες την πρόσθια και την οπίσθια. Διαιρείται για περιγραφικούς λόγους σε 5 μέρη: την καρδία, τον θόλο ή πυθμένα, το σώμα, το άντρο και τον πυλωρό.
Το πεπτικό έλκος αποτελεί νόσο που αφορά σε διάβρωση της βλεννογονίου στοιβάδας του στομάχου ή του δωδεκαδακτύλου, η οποία μπορεί να επεκτείνεται και στην υποβλεννογόνιο ή και τη μυϊκή στιβάδα. Το πεπτικό έλκος διακρίνεται λοιπόν σε δύο οντότητας:
- Έλκος στομάχου
- Έλκος δωδεκαδακτύλου
Η διάβρωση αυτή συμβαίνει λόγω διαταραχών της ισορροπίας μεταξύ της έκκρισης οξέος και γαστρίνης και των αμυντικών μηχανισμών του βλεννογόνου στο οξύ (στιβάδα βλέννης, υδάτινο στρώμα διττανθρακικών, αναγέννηση και αποκατάσταση του βλεννογόνου).
Το έλκος του στομάχου ταξινομείται με βάση την εντόπισή του σε 4 τύπους:
- Έλκος στομάχου τύπου Ι: Είναι ο συχνότερος τύπος έλκος στομάχου. Εντοπίζεται στο έλασσον τόξο κοντά στη γωνιαία εντομή. Συνήθως συνυπάρχει με γαστρίτιδα του άντρου. Συχνά οφείλεται σε βλάβη του αμυντικού μηχανισμού του βλεννογόνου του στομάχου, όπως αυτή συμβαίνει επί λοίμωξης με το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού.
- Έλκος στομάχου τύπου ΙΙ: Συνήθως συνυπάρχει με δωδεκαδακτυλικό έλκος. Εντοπίζεται στο σώμα του στομάχου. Δημιουργείται δευτεροπαθώς, λόγω στάσης που προκαλείται από την παραμόρφωση του βολβού από το συνυπάρχον δωδεκαδακτυλικό έλκος.
- Έλκος στομάχου τύπου ΙΙΙ: Εντοπίζεται προπυλωρικά. Οφείλεται στην αυξημένη γαστρική έκκριση οξέος.
- Έλκος στομάχου τύπου ΙV: Εντοπίζεται στο σώμα, στο θόλο ή στην καρδιακή μοίρα του στομάχου. Συνυπάρχει με γαστρίτιδα. Οφείλεται σε βλάβη του αμυντικού μηχανισμού του βλεννογόνου και όχι σε υπερέκκριση οξέος.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι στα έλκη του στομάχου πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψη η πιθανότητα ύπαρξης κακοήθειας, και ως εκ τούτου είναι επιβεβλημένος ο ιστολογικός έλεγχος με λήψη βιοψίας από τον πυθμένα του έλκους. Σημείωση: Σε κέντρα όπου υπάρχουν συσκευές χαρτογράφησης με Βιοσυντονισμό, όπως στο Κέντρο VIVAMUS, μπορούμε να διαπιστώσουμε σε μια τέτοια συνεδρία, εάν υφίσταται πρόβλημα, που να επιβάλλει τη λήψη βιοψίας, χωρίς ταλαιπωρία του πάσχοντος ή/και παρενέργειες εκ των προτέρων.
ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ
Παρόλο που παλαιότερα το πεπτικό έλκος εμφανιζόταν πιο συχνά σε άνδρες μέσης και νεαρής ηλικίας, πλέον εμφανίζεται εξίσου συχνά και στα δύο φύλα. Γενικά, το έλκος στομάχου εμφανίζεται σε μεγαλύτερη ηλικία από ότι το δωδεκαδακτυλικό έλκος. Εκτιμήσεις δείχνουν ότι η ετήσια επίπτωση του πεπτικού έλκους είναι 0,1-0,9%. Τις τελευταίες δεκαετίες η επίπτωση του πεπτικού έλκους έχει μειωθεί κατά 3-4 φορές. Παρόλα αυτά η επίπτωση των επιπλοκών από το πεπτικό έλκος και η ανάγκη για νοσηλεία λόγω των επιπλοκών έχει παραμείνει σταθερή. Αν και η θνητότητα από τις επιπλοκές του πεπτικού έλκους έχει μειωθεί κατά πολύ από το 1960 μέχρι σήμερα, περίπου 9.000-10.000 ασθενείς πεθαίνουν ετησίως στις ΗΠΑ από τις επιπλοκές της νόσου.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Οι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη πεπτικού έλκους είναι:
- Λοίμωξη από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (Helicobacter pylori)
Το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού ανευρίσκεται στο 70-75% των ελκών του στομάχου και στο 90% των δωδεκαδακτυλικών ελκών. Το 10-20% των ασθενών που έχουν λοίμωξη από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού θα αναπτύξουν κάποια στιγμή στη ζωή τους πεπτικό έλκος. Ο κίνδυνος αυτός είναι 6 φορές μεγαλύτερος από τον κίνδυνο του γενικού πληθυσμού. Την ύπαρξή του με τη συσκευή χαρτογράφησης στο Κέντρο VIVAMUS την εντοπίζουμε και με συνεδρίες Βιοσυντονισμού, την αντιμετωπίζουμε εξαιρετικά, σε συνδυασμό με Διατροφή και Ορθοκυτταρικά , Ορθομοριακά Σκευάσματα.
- Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ)
Τα φάρμακα αυτά προκαλούν αναστολή της έκκρισης των προσταγλανδινών προκαλώντας μια ανισσοροπία των αμυντικών μηχανισμών του βλεννογόνου τους στομάχου. Ο κίνδυνος ανάπτυξης πεπτικού έλκους στους ασθενείς που λαμβάνουν ΜΣΑΦ είναι 5 φορές μεγαλύτερος από αυτόν του γενικού πληθυσμού.
Ο κίνδυνος ανάπτυξης πεπτικού έλκους είναι 10-πλάσιος επί συνύπαρξης λοίμωξης με το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού και χρήσης ΜΣΑΦ.
- Συνήθειες και τρόπος ζωής
Το κάπνισμα, το stress και η κατάχρηση αλκοόλ έχουν συσχετισθεί με τον αυξημένο κίνδυνο για ανάπτυξη πεπτικού έλκους, χωρίς όμως να αποτελούν άμεσους παράγοντες κινδύνου
- Κληρονομικότητα
Έχει βρεθεί με μελέτες ότι ασθενείς με ομάδα αίματος Ο έχουν αυξημένο κίνδυνο για ανάπτυξη έλκος δωδεκαδακτύλου, ενώ ασθενείς με ομάδα αίματος Α έχουν αυξημένο κίνδυνο για ανάπτυξη έλκους στομάχου (στοιχείο από την ιστοσελίδα
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ/ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ
Οι περισσότεροι ασθενείς με μη επιπλεγμένο πεπτικό έλκος παρουσιάζονται με αίσθημα επιγαστρικού καύσου και οξέα διαλείποντα επεισόδια επιγαστραλγίας (άλγος=πόνος). Στην περίπτωση του δωδεκαδακτυλικού έλκους η επιγαστραλγία παρέρχεται με τη λήψη τροφής ή κάποιου αντιόξινου φαρμάκου, ενώ αν πρόκειται για γαστρικό έλκος, η λήψη τροφής επιδεινώνει την επιγαστραλγία. Ο πόνος, που αποτελεί το κύριο σύμπτωμα, μπορεί να συνοδεύεται από ναυτία, έμετο και ενίοτε ήπια απώλεια βάρους.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Το πεπτικό έλκος θα πρέπει να διακριθεί από άλλες παθήσεις που ενδεχομένως να προκαλούν τα ίδια ή παρόμοια συμπτώματα. Τέτοιες παθήσεις είναι η γαστρο-οισοφαγική παλινδρομική νόσος, διάφορα νοσήματα των χοληφόρων (π.χ. χολολιθίαση), φλεγμονώδεις και νεοπλασματικές παθήσεις του στομάχου ή του παγκρέατος κ.α.
Η πιο ειδική και ευαίσθητη διαγνωστική εξέταση της συμβατικής ιατρικής σήμερα είναι η ενδοσκόπηση ανωτέρου πεπτικού. Αυτή προσφέρει το πλεονέκτημα της λήψης βιοψιών για τον αποκλεισμό της κακοήθειας αλλά και τη δυνατότητα θεραπευτικής παρέμβασης επί ύπαρξης επιπλοκών (π.χ. δυνατότητα αιμόστασης στην αιμορραγία του πεπτικού έλκους).
Μετά την ανεύρεση του πεπτικού έλκους θα πρέπει πάντα να γίνεται έλεγχος για λοίμωξη από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού είτε με λήψη παρασκευάσματος κατά την ενδοσκόπηση (τεστ ουρεάσης, ιστολογική εξέταση παρασκευάσματος) είτε με άλλες μη επεμβατικές μεθόδους, όπως είναι η αναπνευστική δοκιμασία με ραδιοσεσημασμένη ουρία ή η μέτρηση αντισωμάτων στον ορό του αίματος. Και πάλι σε αυτή την περίπτωση ο Βιοσυντονισμός συμβάλλει τα μέγιστα. Μπορεί να διαπιστωθεί η ύπαρξη ή όχι των συγκεκριμένων μεταξύ άλλων νοσημάτων.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Συμβατική Ιατρική:
Η αναγνώριση του ρόλο του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού και η χρήση των θεραπειών εκρίζωσής του, η εισαγωγή στην κλινική πράξη των αντιόξινων και αντιεκκριταγωγών φαρμάκων (π.χ. ανταγωνιστές υποδοχέων ισταμίνης και αναστολείς αντλίας πρωτονίων) καθώς και η αυξανόμενη εμπειρία όσον αφορά την αντιμετώπιση της αιμορραγίας ανωτέρου πεπτικού με ενδοσκοπικά μέσα έχουν πλέον περιορίσει το ρόλο της χειρουργικής στην αντιμετώπιση του πεπτικού έλκους. Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 1980 έως και σήμερα η μείωση των εκλεκτικών χειρουργικών επεμβάσεων για την θεραπεία του πεπτικού έλκους ξεπερνά το 70%.
Η θεραπεία του πεπτικού έλκους στοχεύει:
Στην εκρίζωση του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού.
Στην αποφυγή της λήψης ΜΣΑΦ, εφόσον αυτό αποτελεί την αιτία του δημιουργίας του έλκους. Επίσης, είναι απαραίτητος και ο έλεγχος για λοίμωξης από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού.
Στη μείωση της γαστρικής οξύτητας με μείωση ή και αναστολή της γαστρικής έκκρισης οξέος. Αυτό επιτυγχάνεται με τη λήψη αναστολέων της αντλίας πρωτονίων.
Επίσης, η διακοπή του καπνίσματος και ο περιορισμός της λήψης καφέ διευκολύνουν την επούλωση. Το αλκοόλ θα πρέπει να αποφεύγεται λόγω της καταστροφής που επιφέρει στο βλεννογόνο.
Τέλος, η ενδοσκοπική παρακολούθηση του πεπτικού έλκους είναι σημαντική, προκειμένου να επιβεβαιωθεί η επούλωσή του, διότι στο περίπου στο 2-3% των ελκών του πεπτικού υποκρύπτεται κακοήθεια.
Βιοσυντονισμός
Ο βιοσυντονισμός στο εξωτερικό σε χώρες όπως Ρωσία, Γερμανία, Ρουμανία, Αγγλία, Αμερική, Καναδά, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία εφαρμόζεται ευρέως σε αντίστοιχες κλινικές τόσο για τη διάγνωση όσο και θεραπευτική αγωγή. Στο Κέντρο μας ο Βιοσυντονισμός -όπως και σε όσα εφαρμόζεται η συγκεκριμένη μέθοδος ” εναλλακτικής” ιατρικής (σημειωτέον ότι σε συνδυασμό δε με τη Διατροφή και τα Ορθοκυτταρικά Σκευάσματα, και τη στήριξη των ψυχολόγων ενίοτε -πλαίσιο που εφαρμόζουμε στο Κέντρο VIVAMUS- ο πάσχων σταδιακά αλλά σταθερά βελτιώνει την ποιότητα της ζωής του.
Αντιμετώπιση επιπλοκών πεπτικού έλκους
- Αιμορραγία
Η αιμορραγία αποτελεί την κύρια αιτία θανάτου από πεπτικό έλκος, με θνητότητα 5-10%, ενώ ένα 15-20% των ασθενών με πεπτικό έλκος θα εμφανίσουν τουλάχιστον ένα επεισόδιο αιμορραγίας. Τα έλκη που αιμορραγούν εντοπίζονται συχνότερα στο οπίσθιο τοίχωμα του βολβού του δωδεκαδακτύλου πυλωρό και τυπικά η αιμορραγία προέρχεται από την γαστροδωδεκαδακτυλική αρτηρία.
Ο ασθενής παρουσιάζεται με αναφερόμενη απώλεια αίματος είτε με τη μορφή αιματέμεσης ή με τη μορφή μέλαινας και με πιθανά σημεία και συμπτώματα υπογκαιμίας και αιμοδυναμικής αστάθειας (ταχυσφυγμία, υπόταση, ταχύπνοια, ολιγουρία, ζάλη, απώλεια συνείδησης).
Το 80% των αιμορραγιών ανωτέρου πεπτικού σταματούν αυτόματα, χωρίς καμία θεραπευτική παρέμβαση.
- Διάτρηση πεπτικού έλκους
Η διάτρηση συμβαίνει στο 5-10% των ασθενών με πεπτικό έλκος και είναι υπεύθυνη για το 70% των θανάτων από πεπτικό έλκος. Η μέση ηλικία των ασθενών που εμφανίζονται με διάτρηση έλκους είναι τα 40-60 χρόνια.
Η διάτρηση του πεπτικού έλκους τυπικά παρουσιάζεται με αιφνίδια έναρξη οξέος κοιλιακού άλγους, αλλά σε ανοσοκατεσταλμένους ή ηλικιωμένους ασθενείς μπορεί να διαδράμει με ήπια κλινική εικόνα. Η διάτρηση συνήθως οδηγεί σε διάχυτη περιτονίτιδα, αλλά η διάτρηση μπορεί να περιχαρακωθεί από τα παρακείμενα όργανα και δομές (π.χ. επίπλουν). Η κλινική εικόνα περιλαμβάνει επίσης ταχυκαρδία, υπόταση, πυρετό και σημεία περιτοναϊκού ερεθισμού (σύσπαση κοιλιακών τοιχωμάτων, αναπηδώσα ευαισθησία, απουσία εντερικών ήχων). Ο εργαστηριακός έλεγχος συνήθως δείχνει λευκοκυττάρωση. Η απλή ακτινογραφία κοιλίας δείχνει ελεύθερο αέρα υποδιαφραγματικά στο 80-85% των περιπτώσεων.
- Πυλωρική στένωση
Η πυλωρική στένωση αποτελεί μία πολύ σπάνια, πλέον, επιπλοκή του πεπτικού έλκους, δεδομένης της υπάρχουσας φαρμακευτικής αγωγής. Συμβαίνει μόνο στο 1-2% των ασθενών με πεπτικό έλκος, ενώ στο 80% προκαλείται από έλκος του δωδεκαδακτύλου. Οι ασθενείς με πυλωρική στένωση παρουσιάζονται με επαναλαμβανόμενα επεισόδια εμέτων σχεδόν άπεπτης τροφής, σημεία και συμπτώματα αφυδάτωσης και υποχλωραιμική υποκαλιαιμική μεταβολική αλκάλωση, ηλεκτρολυτικές διαταραχές και απώλεια βάρους.
Πληροφορίες χρησιμοποιήθηκαν από τη Μονάδα Χειρουργικής Ανωτέρου Πεπτικού Α Προπαιδευτική Χειρουργική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών στον ακόλουθο σύνδεσμο :http://www.esophagus.gr/έλκος-στομάχου–
Πιθανά να θέλετε να διαβάσετε και το άρθρο για το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού: