Το πρωτόγαλα ( Λατινικά: Colostrum Αρχαία: πύαρ ) είναι το «γάλα» των πρώτων ωρών και ημερών, που τα θηλαστικά παρέχουν στα νεογνά τους. Έχει κιτρινωπό χρώμα και είναι το πρώτο γάλα που παίρνει το νεογέννητο αμέσως μετά τον τοκετό και είναι σχεδόν ο μόνος δρόμος για την απόκτηση της παθητικής ανοσίας που χρειάζεται το νεογνό για την βιωσιμότητα του.
Είναι πλούσιο σε ρυθμιστικούς παράγοντες και περιέχει συστατικά που το καθιστούν τη πρώτη και σημαντικότερη διατροφική πηγή για την ανάπτυξη του ανοσοποιητικού σύστημα του νεογνού στο πρώτο εξαιρετικά ευάλωτο στάδιο της ζωής τους. Το πρωτόγαλα βοοειδών παρέχει ανοσολογικούς και αυξητικούς παράγοντες που είναι σχεδόν ίδιοι με αυτούς που βρίσκονται στο ανθρώπινο μητρικό γάλα..
Περιέχει πολλά σημαντικά συστατικά που το καθιστούν την πρώτη και σημαντικότερη διατροφική πηγή για το ανοσοποιητικό σύστημα του νεογνού, δηλαδή μεταφέρει έτοιμα αντισώματα από την μητέρα στο νεογνό.
Κλινικές Εφαρμογές
Το Βόειο πρωτόγαλα περικλείει χρήσιμα συστατικά που έχουν εντοπιστεί ότι είναι ωφέλιμα σε διάφορες ασθένειες στον άνθρωπο. Επίσης, υπάρχουν κλινικές ενδείξεις που ισχυρίζονται ότι το πρωτόγαλα είναι αποτελεσματικό στη θεραπεία της βακτηριακής και υιικής διάρροιας σε ενήλικες αλλά και σε παιδιά.
Συντελεί επίσης στην πρόληψη της διάρροιας όταν δίνεται στα παιδιά για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Οι άνθρωποι έχουν χρησιμοποιήσει το πρωτόγαλα σε διάφορες χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και έχει εντοπιστεί ότι είναι ωφέλιμο, διότι δρα ως ρυθμιστής του ανοσοποιητικού συστήματος. Επίσης μεριμνά για τις λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, της παραρρινοκολπίτιδας και της πνευμονίας. Εξαιτίας της αντιβακτηριακής και της αντιιικής δράσης του, το πρωτόγαλα, φέρει μεγάλες ικανότητες για τη θεραπεία διαφόρων λοιμώξεων στο σώμα με φυσιολογικό τρόπο.
Οι αυξητικοί παράγοντες φέρουν πολλές δυνατότητες για τη συντήρηση της ανάπτυξης των παιδιών. Εξαιτίας της αντιοξειδωτικής και της ενεργοποίησης των ινοβλαστών, το πρωτόγαλα έχει χρησιμοποιηθεί σε διάφορες γεροντικές διαταραχές και πριν και μετά από χειρουργικές επεμβάσεις με καλά αποτελέσματα.
Μέχρι σήμερα έχουν προσδιοριστεί περίπου 90 διαφορετικά συστατικά στο πρωτόγαλα. Δεδομένου ότι το πρωτόγαλα αποτελεί τη πρώτη τροφή που λαμβάνει το νεογνό αμέσως μετά τη γέννησή του, αποτελεί σημαντική πηγή:
- πρωτεϊνών
- υδατανθράκων
- λιπιδίων
- βιταμινών και ιχνοστοιχείων
τα οποία εξασφαλίζουν την κάλυψη των αναγκών θρέψης του κατά τη χρονική αυτή περίοδο.
Επιπλέον, το πρωτόγαλα περιέχει πλήθος βιοδραστικών συστατικών, όπως: συγκεκριμένα αμινοξέα, πρωτεΐνες και πεπτίδια, τα οποία είναι απαραίτητα:
- για την υποστήριξη της ανάπτυξης και επιδιόρθωσης των κυττάρων και των ιστών
- την εξασφάλιση της σωστής λειτουργίας του μεταβολισμού και
- την ενίσχυση και υποστήριξη του ανοσοποιητικού συστήματος.
Συγκεκριμένα αντισώματα: Αυτά τα αντισώματα παράγονται από το ανοσοποιητικό σύστημα της μητέρας ως απάντηση στην έκθεσή της σε διάφορα μικρόβια, ιούς, βακτήρια και μύκητες κατά τη διάρκεια της ζωής της. Τα αντισώματα αυτά μεταφέρονται στο πρωτόγαλα, προσφέροντας με αυτό τον τρόπο προστασία στο νεογνό, του οποίου το ανοσοποιητικό σύστημα δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως. Μέχρι σήμερα έχουν προσδιοριστεί στο πρωτόγαλα περίπου 20 διαφορετικά αντισώματα έναντι διαφόρων μικροβίων, όπως η E.coli, η σαλμονέλα, ο στρεπτόκοκκος, ο σταφυλόκοκκος, το ελικοβακτήριο του πυλωρού κ.α
Ανοσοσφαιρίνες: Οι ανοσοσφαιρίνες είναι πρωτεϊνικά μόρια, που ανήκουν στην οικογένεια των σφαιρινών και παρουσιάζουν αντιμικροβιακές και άλλες προστατευτικές βιολογικές δράσεις. Δρουν κυρίως στο αίμα, σίελο, δάκρυα και γαστρεντερικό σωλήνα, προσφέροντας προστασία έναντι ιογενών και βακτηριακών λοιμώξεων, αλλεργιών και μυκητιάσεων.
Οι ανοσοσφαιρίνες στο πρωτόγαλα προσφέρουν παθητική ανοσία στο νεογνό και το προστατεύουν από εντερικές μικροβιακές μολύνσεις.
Κυτταροκίνες: Το πρωτόγαλα περιλαμβάνει μια σειρά ανοσορυθμιστικών και φλεγμονωδών κυτταροκινών, που είναι σημαντικές για την ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος του νεογνού. Η συγκέντρωση κυτταροκινών στο βόειο πρωτόγαλα είναι υψηλή την πρώτη ημέρα μετά το τοκετό και σταδιακά μειώνεται μέσα στις επόμενες 5 ημέρες.
Πολυπεπτίδια πλούσια σε προλίνη (PRP): Τα PRP είναι πρωτεΐνες μικρού μοριακού βάρους που δρουν σαν ορμόνες στο θύμο αδένα και άλλα όργανα που σχετίζονται με το ανοσοποιητικό σύστημα. Τα PRP ενεργοποιούν το εξασθενισμένο ανοσοποιητικό σύστημα σε περιπτώσεις ανάγκης, καθώς επίσης καταστέλλουν την υπερδραστηριότητά του σε περιπτώσεις αυτοάνοσων νοσημάτων και αλλεργικών αντιδράσεων.
Λυσοζύμη:. Έχει τη δυνατότητα να καταστρέφει συγκεκριμένα παθογόνα βακτήρια και κάποιους ιούς. Σε αντίθεση με το ανθρώπινο πρωτόγαλα και γάλα, η συγκέντρωση λυσοζύμης στο βόειο πρωτόγαλα και γάλα είναι αρκετά χαμηλότερη για να συμβάλλει σημαντικά στην συνολική βακτηριοκτόνο δράση.
Λευκοκύτταρα: Οι τρεις κύριοι τύποι λευκών αιμοσφαιρίων που έχουν εντοπιστεί στο πρωτόγαλα είναι τα ουδετερόφιλα, μακροφάγα και πολυμορφοπύρηνα κύτταρα. Τα κύτταρα αυτά που διηθούν το μαστικό αδένα συμβάλλουν στην άμυνα του οργανισμού έναντι παθογόνων μικροοργανισμών.
Λεμφοκίνες: Εμπλέκονται στην ανοσολογική απόκριση, ενεργοποιώντας τα αντίστοιχα κύτταρα να παράγουν ουσίες ικανές να καταστρέψουν τους παθογόνους μικροοργανισμούς.
Ολιγοσακχαρίτες και συζευγμένα σάκχαρα: Είναι σύνθετοι υδατάνθρακες, οι οποίοι παρέχουν προστασία έναντι των παθογόνων μικροοργανισμών δρώντας ως ανταγωνιστικοί αναστολείς στις θέσεις δέσμευσης των επιθηλιακών κυττάρων του γαστρεντερικού σωλήνα, εμποδίζοντας με αυτό τον τρόπο την προσκόλληση των μικροοργανισμών και την είσοδό τους στην επιφάνεια του βλεννογόνου. Επίσης, κάποιοι από αυτούς του πολυσακχαρίτες δρουν και σα πρεβιοτικά, προωθώντας την ανάπτυξη της φυσιολογικής μικροχλωρίδας του εντέρου.
Γλυκοπρωτεΐνες και αναστολείς της θρυψίνης: Εξασφαλίζουν την ακεραιότητα των βιοδραστικών συστατικών του πρωτογάλατος, ώστε να μπορεί να εκδηλωθεί η ευεργετική τους δράση.
Λακτοαλβουμίνες: Αυξάνουν τα επίπεδα σεροτονίνης, μειώνουν τα επίπεδα κορτίζολης και βελτιώνουν τη διάθεση κάτω από συνθήκες στρες.
Λακτοφερίνη: Παρουσιάζει αντιβακτηριακές, αντιικές και ανιτφλεγμονώδεις δράσεις.
Λακτουπεροξειδάση: Συμμετέχει στην άμυνα του οργανισμού έναντι βακτηρίων και ιών.
Αντιοξειδωτικοί παράγοντες
Κατά τη γέννησή του το νεογνό έρχεται σε επαφή με ένα περιβάλλον πολύ πιο πλούσιο σε οξυγόνο από ότι το εσωτερικό περιβάλλον της μήτρας της μητέρας. Επιπλέον, κατά τη νεογνική περίοδο οι αντιοξειδωτικοί μηχανισμοί άμυνας δεν είναι πλήρως ανεπτυγμένοι, με αποτέλεσμα την πιθανή έκθεση του νεογνού σε οξειδωτικό στρες. Το πρωτόγαλα είναι πολύ σημαντικό για την ενίσχυση της αντιοξειδωτικής άμυνας και προστασία του νεογνού από το οξειδωτικό στρες. Ένα πλήθος αντιοξειδωτικών παραγόντων έχουν προσδιοριστεί στο πρωτόγαλα, στα οποία περιλαμβάνονται τόσο αντιοξειδωτικά ένζυμα, όσο και μη ενζυμικά αντιοξειδωτικά.
Αυξητικοί παράγοντες
Το πρωτόγαλα περιέχει ένα πλήθος παραγόντων με αυξητική δράση, στους οποίους περιλαμβάνονται διάφορες κυτταροκίνες, ορμόνες και αυξητικοί παράγοντες. Όλα αυτά τα μόρια είναι σημαντικά για την ανάπτυξη, ωρίμανση και επισκευή διαφόρων τύπων κυττάρων στα νεογνά αλλά και στους ενήλικες.
Αν και η γενική σύσταση παρουσιάζει ομοιότητες στα διάφορα είδη, υπάρχουν πολλές διαφορές όσον αφορά τη φύση και τη συγκέντρωση διαφόρων αυξητικών παραγόντων στα πρωτογάλατα διαφορετικών ειδών.
Το Βόειο Πρωτόγαλα ως Συμπλήρωμα Διατροφής
Το βόειο πρωτόγαλα χρησιμοποιείται ως συμπλήρωμα διατροφής εδώ και πολλά χρόνια. Η κατανάλωση του δεν εμπεριέχει κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία και όπως και το ανθρώπινο πρωτόγαλα, φέρει μεγάλη θρεπτική αξία.
Ως συμπλήρωμα διατροφής, σε αντιπαράθεση με τα άλλα συμπληρώματα, η σύστασή του επηρεάζεται κάθε φορά από πολλούς παράγοντες όπως:
- η διατροφή,
- η κατάσταση της υγείας του εκτρεφόμενου ζώου, καθώς και
- ο χρόνος συλλογής του πρωτογάλατος.
Τέτοιο προϊόν στην ιστοσελίδα μας είναι το COLOSTRUM . Σχετικές πληροφορίες πατώντας εδώ.
Τα άρθρα μας προορίζονται για εκπαιδευτικούς και πληροφοριακούς σκοπούς και δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ως ιατρικές συμβουλές. Για οποιαδήποτε διευκρίνηση, είτε αλλαγές στο διατροφικό σας πρόγραμμα είτε λήψη οποιουδήποτε συμπληρώματος διατροφής, συμβουλευτείτε τον προσωπικό σας επαγγελματία διατροφολόγο ή γιατρό.
Καλέστε : 210 9769116, 6980 667655, 6944 115449
Call : +30 210 9769116, +30 6980 667655, +30 6944 115449