Ετοιμάζεστε για τις εξετάσεις αίματος ή γενικές και αναρωτιέστε
τί πρέπει να κάνετε ή να μην κάνετε αντίστοιχα, τί να προσέξετε.
Ακολουθεί μια συνοπτική ανάλυση αντίστοιχων προβληματισμών για τη διευκόλυνσή σας.
Μπορώ να φάω κανονικά το βράδυ πριν από τις εξετάσεις για τη μέτρηση της χοληστερίνης ή πρέπει να νηστέψω;
Όπως ήδη αναφέραμε, η πρόσφατη ανάλυση των εξετάσεων ενός δείγματος 300.000 ανθρώπων από τους ερευνητές του Πανεπιστημίου του Cambridge καταρρίπτει την ευρέως διαδεδομένη άποψη ότι πριν από τις εξετάσεις για τη χοληστερίνη πρέπει να έχετε νηστέψει. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της έρευνας, καθηγητή Επιδημιολογίας John Danesh, «οι μετρήσεις της χοληστερίνης είναι σωστές -ίσως και περισσότερο αξιόπιστες- όταν γίνονται χωρίς να έχει προηγηθεί νηστεία». Οι ειδικοί εξηγούν ότι με αυτό τον τρόπο οι εξετάσεις αντικατοπτρίζουν το πραγματικό λιπιδαιμικό προφίλ του εξεταζομένου. Εάν, όμως, το προηγούμενο βράδυ ή και όλη την προηγούμενη εβδομάδα δεν τρώτε κρέας και λιπαρά, ενώ συνηθίζετε να τα καταναλώνετε συστηματικά, τότε οι τιμές της χοληστερίνης σας μπορεί να είναι πλασματικά φυσιολογικές και να οδηγήσουν το γιατρό σε λανθασμένα συμπεράσματα. Συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι μπορεί να είναι έως και 10% χαμηλότερες σε σύγκριση με το αν δεν έχετε νηστέψει την προηγούμενη ημέρα. Συνιστάται, λοιπόν, να τρώτε το προηγούμενο βράδυ όπως συνηθίζετε, φροντίζοντας όμως να έχετε δειπνήσει μέχρι τις 22.00, επειδή πρέπει να μεσολαβήσουν 7-8 ώρες μέχρι τη λήψη του αίματος, ώστε να έχουν μεταβολιστεί όλα τα συστατικά του δείπνου.
Να πάρω τη θυροξίνη μου την ημέρα που θα κάνω εξετάσεις για το θυρεοειδή ή όχι;
Η θυροξίνη χορηγείται σε περίπτωση υποθυρεοειδισμού και κατά κανόνα λαμβάνεται το πρωί. Οι ενδοκρινολόγοι συνήθως συνιστούν στους ασθενείς τους να μην πάρουν θυροξίνη το πρωί των εξετάσεων, αλλά αμέσως μετά. Ο λόγος είναι ότι η θυροξίνη τροφοδοτεί τον οργανισμό με την ορμόνη Τ4, η οποία μετριέται στο πλαίσιο των εξετάσεων του θυρεοειδούς. Έτσι, η λήψη της θα μπορούσε να επηρεάσει το αποτέλεσμα. Αυτή
η πιθανότητα όμως είναι μικρή, επειδή η θυροξίνη έχει μεγάλη διάρκεια δράσης στον οργανισμό (7-8 ημέρες), γεγονός που σημαίνει ότι τα επίπεδά της δεν μεταβάλλονται ιδιαίτερα από τη μία ημέρα στην άλλη ή από μία και μόνο δόση. Εάν, πάντως, ξεχαστείτε και πάρετε θυροξίνη το πρωί των εξετάσεων, καλό είναι να ενημερώσετε το μικροβιολόγο και τον ενδοκρινολόγο, προκειμένου να το λάβουν υπόψη τους στην αξιολόγηση των αποτελεσμάτων. Επίσης, να θυμάστε ότι για να μετρήσετε τις ορμόνες του θυροεοειδούς δεν χρειάζεται να είστε νηστικοί.
Επιτρέπεται ή όχι η σεξουαλική επαφή πριν από το τεστ Παπανικολάου;
Καλό είναι να αποφεύγεται η σεξουαλική επαφή 2-3 ημέρες πριν από τη διεξαγωγή του τεστ Παπανικολάου. Αυτό συνιστάται προκειμένου το δείγμα κυττάρων που θα ληφθεί από τον τράχηλο της μήτρας να είναι «καθαρό», δηλαδή να μην έχει σπερματοζωάρια, τα οποία παραμένουν στον κόλπο έως 72 ώρες μετά τη σεξουαλική επαφή, ή άλλες χημικές ουσίες (σπερμοκτόνα) σε περίπτωση που χρησιμοποιήθηκε προφυλακτικό. Πάντως, ακόμη κι αν έχει προηγηθεί σεξουαλική επαφή τις προηγούμενες ημέρες, αυτό δεν αποτελεί αξεπέραστο εμπόδιο για τον κυτταρολόγο, αν και μπορεί να δυσκολέψει το έργο του. Επίσης, να θυμάστε ότι το τεστ Παπανικολάου δεν επιβάλλεται να γίνει στη μέση του κύκλου, αλλά όταν το κάνετε πρέπει να ενημερώνετε σε ποια ημέρα του κύκλου σας είστε (δηλαδή πότε ήταν η τελευταία σας περίοδος), δεδομένου ότι τα κύτταρα στον τράχηλο της μήτρας υφίστανται φυσιολογικές διαφοροποιήσεις, οι οποίες λαμβάνονται υπόψη κατά την αξιολόγηση του δείγματος.
Να είμαι νηστικός όταν κάνω εξετάσεις για το σάκχαρό μου;
Για την εξέταση του σακχάρου συνιστάται να είστε νηστικοί για τουλάχιστον 8 ώρες. Συνεπώς, καλό είναι να κάνετε την εξέταση το πρωί, φροντίζοντας να έχετε φάει το προηγούμενο βράδυ μέχρι τις 22.00 ό,τι συνηθίζετε. Δεν απαιτείται, δηλαδή, κάποια ιδιαίτερη διατροφή την προηγούμενη ημέρα. Η οδηγία αυτή δίνεται προκειμένου να αποφευχθεί τυχόν διαγνωστικό σφάλμα, δεδομένου ότι το σάκχαρο αυξάνεται μετά την κατανάλωση ενός γεύματος και παραμένει υψηλό τις επόμενες 3-4 ώρες. Ωστόσο, για τη μέτρηση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης αυτό δεν είναι απαραίτητο. Η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη αντιπροσωπεύει τις τιμές του σακχάρου των τελευταίων 10 εβδομάδων και γίνεται στο πλαίσιο της παρακολούθησης των διαβητικών. Η εξέταση αυτή, λοιπόν, μπορεί να γίνει οποιαδήποτε ώρα της ημέρας.
Το τεστ Παπανικολάου δεν είναι απαραίτητο να γίνει στη μέση του κύκλου, αλλά όταν το κάνετε πρέπει να γνωρίζετε πότε ήταν η τελευταία σας περίοδος
Μπορώ να κάνω το απόγευμα γενική εξέταση αίματος ή πρέπει να την κάνω το πρωί νηστικός;
Η γενική εξέταση αίματος (ερυθρά και λευκά αιμοσφαίρια, αιματοκρίτης κλπ.) μπορεί να γίνει οποιαδήποτε ώρα της ημέρας, ανεξαρτήτως του αν έχετε φάει ή όχι, επειδή τα αποτελέσματά της δεν επηρεάζονται από την κατανάλωση φαγητού. Εάν εξεταστείτε και για τους ηλεκτρολύτες (κάλιο, νάτριο, ασβέστιο) ή για το σίδηρο, τότε θα πρέπει να είστε νηστικοί, επειδή οι τιμές τους μπορεί να αυξηθούν πρόσκαιρα εξαιτίας του φαγητού. Εάν π.χ. έχετε πιει γάλα 1 ώρα πριν, μπορεί να αυξηθούν οι τιμές του ασβεστίου, εάν έχετε πιει πορτοκαλάδα, μπορεί να «ανεβεί» το κάλιο, ενώ, αν πριν 1 ώρα φάγατε 1 μπριζόλα, τότε μπορεί να είναι υψηλότερες οι τιμές του σιδήρου σας. Αν, λοιπόν, πρόκειται να μετρήσετε και άλλους δείκτες (ηλεκτρολύτες, σίδηρο), πρέπει να πάτε στο μικροβιολογικό εργαστήριο το πρωί νηστικοί.
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον κ. Μανόλη Καλλιέρη, διευθυντή της Καρδιολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Μetropolitan», Fellow of the American College of Cardiology, τον κ. Ευθύμιο Καπάνταη, παθολόγο-διαβητολόγο, διευθυντή στο τμήμα Διαβήτη-Παχυσαρκίας-Μεταβολισμού του Νοσοκομείου «Metropolitan», τον κ. Γεώργιο Τροβά, ενδοκρινολόγο, τον κ. Κωνσταντίνο Τσίγκο, ενδοκρινολόγο, και τον κ. Ανδρέα Μπαζαίο, MSc, MRCOG, μαιευτήρα-γυναικολόγο, μέλος του Βασιλικού Κολεγίου της Μεγάλης Βρετανίας.